نماد در شعر معاصر( مهدی اخوان ثالث، محمد رضا شفیعی کدکنی، امیر هوشنگ ابتهاج، سیمین بهبهانی )

نماد برجستهترین و پر رمز و راز ترین تصویر شعری است. نماد بیانگر کلیات و مفاهیم بزرگ به وسیله ی موضوعات جزئی است، اما این موضوعات و تصاویر جزئی چنان زنده و جاندارند که ذهن را تسخیر می کنند .مقتضیّات زمانه، تعهد هنری و بیان غیر مستقیم، سبب شد شاعران معاصر به نماد روی آورند. افزون بر این دیدگاه می توان به عوامل دیگری چون؛ آشنایی شاعران با جریان های شعری غرب و مکتب سمبولیسم، تغیر دیدگاه و نگرش شاعران به جهان هستی و جامعه و محیط، آفرینش ابهام هنری و عمق بخشیدن به شعر اشاره کرد. در واقع، از هدف های کاربرد نماد یا سمبل در شعر شاعران معاصر، خلق بافتی مبهم و شعری عمیق، تأثیر در مخاطب و شرکت دادن او در آفرینش معنای شعر، حرکت شعر از حالت تک معنایی به سوی چند معنایی، و واداشتن خواننده و مخاطب به درنگ و تأمل در معنا و مفهوم شعر است. از این رو این پژوهش به بررسی خاستگاه، ماهیت و کارکرد نماد در شعر چهار شاعر معاصر، مهدی اخوان ثالث، محمدرضا شفیعی کدکنی، امیرهوشنگ ابتهاج و سیمین بهبهانی، می پردازد. فصل دوم، نظریه ها را از دیدگاه صاحب نظران، نقل می کند. فصل سوم، انواع نمادها را از قبیل: عرفانی، انسانی، ابداعی، مرسوم، پویا، کلیشه ای، خرد، کلان نماد، اندامیک. (طبیعی، تاریخی، دینی، اسطوره ای، فلکی، موسیقی، جانوری، غیرجاندار) در دفاتر شعری شاعران مورد نظر بررسی، شناسایی و رمزگشایی می کند. فصل چهارم، به تحلیل نمادها می پردازد. سپس در فصل پنجم، با مقایس? نتایج، تشابه، تفاوت، تأثیر پذیری، زیبایی گرایی، فراوانی نمادها و نوع نمادگرایی شاعران مورد پژوهش، مشخص می شود. این پژوهش در نظر دارد اصلی ترین ویژگی شعر معاصر، ابهام را برطرف سازد.